Pestalozzi: armenopvoeder en onderwijsvernieuwer

In 1996 werd wereldwijd de 250ste geboortedag van J.H.Pestalozzi gevierd. In de historische pedagogiek krijgt Pestalozzi de grootste eer als 'Symbol der Pädagogik schlechthin'(H-E.Tenorth). In Nederland is men zijn naam echter bijna vergeten

Ongemakkelijkheden bij het socratische leergesprek

Gaat het bij de socratische methode van vraag-en-antwoord om een geschikte onderwijsmethode om leerlingen tot denken aan te zetten, of - zoals in de oorspronkelijke zin - om een elenctische techniek, die erop gericht is in de respondent een proces van onzekerheid te ontketenen en daarna moet leiden tot 'zelfonderzoek' en 'inzicht', of slechts om een 'didactisch trucje' dat te pas en te onpas wordt gebruikt

Godsdienst, cultuur en opvoeding. Naar de school als waarde(n)gemeenschap.

De plaats van de godsdienst in onze cultuur is regelmatig in discussie. In allerlei opiniërende artikelen en columns in de dagbladpers wordt bijvoorbeeld de vraag gesteld of godsdienstvrijheid nog wel van deze tijd is. Daarbij gaat het niet zozeer om de vrijheid van geloven (‘geloof’ is iets persoonlijks en een wezenlijke vrijheid van de mens), maar om het bijna onaantastbare karakter van religieuze groeperingen tegen te gaan (‘godsdienst’ is iets collectiefs met discutabele bijzondere voorrechten). En in ethische beschouwingen wordt terugkerend de vraag gesteld of godsdienst nog wel de belangrijkste bron voor de moraal moet zijn

Boekbespreking van: Gerdien D. Bertram-Troost, 'Geloven in bijzonder onderwijs. Levensbeschouwelijke identiteitsontwikkeling van adolescenten in het voortgezet onderwijs'.

Aan het begin van de eenentwintigste eeuw worden veel (bijzondere) scholen voor voortgezet onderwijs gekenmerkt door levensbeschouwelijke diversiteit van zowel leerlingen als docenten. Anders dan vaak gedacht wordt, blijkt uit het onderzoek van Bertram-Troost, dat het contact met andersdenkenden de leerlingen bevestigt in hun eigen geloofsopvatting

De onbevangenheid

"Wie een kind niet waarschuwt voor een reëel gevaar, laat de onbevangene slachtoffer worden. Wie het kind 'bezet' met zijn waarschuwingen, vernielt de onbevangenheid en levensangst neemt haar plaats in" (M.J. Langeveld)

Puberteit

Pubergedrag omstreeks 1960, beschreven door Godfried Bomans, en vijftig jaar later, in onze tijd

Pestalozzi's zoektocht naar het wezen van de mens

Voor de interpretatie van de opvoedkundige theorie van J.H. Pestalozzi zijn zijn 'Nachforschungen'(uit 1797)van grote betekenis. Zelf sprak hij in dit verband over de 'Philosophie meiner Politik'. Kenmerkend voor de mens en dus ook voor de opvoeding is, volgens Pestalozzi, dat hij tegelijkertijd functioneert op natuurlijk, maatschappelijk en zedelijk niveau

Dr. J.G. Thoomes - bovenmeester en dominee

Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Vereniging Oud-Veenendaal verscheen in 2010 de bundel 'Markante Veenendalers'. Eén van de levensverhalen gaat over het schoolhoofd dr. J.G. Thoomes (1909-2004)

Over het onontkoombare van sociale rollen

Bespreking van de 16de druk van de 'Homo Sociologicus' van Ralf Dahrendorf, waarin het rolgedrag beschreven wordt als een noodzakelijke voorwaarde om te kunnen samenleven. Voor de opvoeding is het een interessante vraag of er slechts sprake is van het aanleren van gepreformeerde rollen of van het ontwikkelen van een zekere eigenheid in het vervullen van die rollen

Morele vorming.

"Als onze tijd werkelijk verlicht is en als het vrije onderzoek werkelijk heeft bijgedragen aan het doen verdwijnen van waanideeën die lange tijd de waarheid verduisterden en de voedingsbodem vormden voor fanatisme en bedrog, waaraan ligt het dan dat we nog steeds leven als barbaren?" (Friedrich Schiller)